ความเป็นมา การอยู่ไฟ เป็นภูมิปัญญาไทยที่มีมาแต่อดีต เป็นความรู้ด้านการดูแลรักษาสุขภาพอนามัยของคุณแม่ภายหลังคลอดให้มีสุขภาพที่ดีดังเดิมโดยเร็วที่สุด เพราะถือว่า การคลอดลูกเป็นภาวะที่อันตรายที่สุด ในชีวิตของผู้เป็นแม่การอยู่ไฟ ถือเป็นการดูแลสุขภาพของคุณแม่ ดังนั้นกระบวนการในการให้บริการจึงเป็นการใช้ภูมิปัญญาไทยซึ่งมีวัตถุประสงค์ในกระบวนการไม่แตกต่างไปจาก สูติ – นรีแพทย์ ที่ต้องการป้องกันอาการแทรกซ้อนภายหลังคลอด คือ การติดเชื้อหลังคลอด และการตกเลือด
การกล่อมมดลูก คือ การประคบหน้าท้องด้วยการนึ่งหม้อเกลือ เพื่อให้มดลูกหดรัดตัวดีและเร็วขึ้น ป้องกันอาการตกเลือด และอาการกระเพาะปัสสาวะครากได้
การนั่งถ่านโดยใช้สมุนไพรรักษาและสมานแผล ป้องกันการติดเชื้อของแผลบริเวณ ฝีเย็บ
การเข้ากระโจม เพื่อให้ระบบไหลเวียนของโลหิตดีขึ้น ช่วยลดอาการบวมจากปริมาณน้ำและเลือดที่เพิ่มมากขึ้นในระหว่างตั้งครรภ์
การประคบตัว เพื่อลดอาการเจ็บปวด และอาการคัดตึงเต้านม
การนวดเข้าตะเกียบ เพื่อให้กระดูกเชิงกรานได้กลับเข้าที่ ช่วยป้องกันปัญหาของโครงสร้างกระดูกสันหลังผิดปรกติที่จะตามมาในอนาคต ซึ่งเป็นสาเหตุเริ่มต้นของการเจ็บป่วยในหลายๆโรค
น่าภาคภูมิใจ ที่ภูมิปัญญาไทย เรื่องการอยู่ไฟหลังคลอดของคนเป็นแม่ ได้รับการฟื้นฟู ขึ้นโดยคนรุ่นใหม่อีก ครั้งหนึ่ง เรียกว่าเป็นการนำภูมิปัญญาไทยในอดีตมารับใช้ชีวิตในปัจจุบันได้อย่างเหมาะสม เพราะแม้แต่วงการแพทย์ ยังยอมรับว่า การนำภูมิปัญญาไทย เรื่องการอยู่ไฟในอดีต มาปรับใช้ในปัจจุบัน ล้วนแต่เป็นประโยชน์ต่อคนเป็นแม่เรื่องดีๆ อย่างนี้ควรอย่างยิ่งที่คนไทยจะรักษา และสืบทอดเอาไว้ อย่าให้สูญหายไปจากสังคมไทย....ตราบจนรุ่นลูกรุ่นหลายก็สูญหายไปไม่ได้